โรคข้อสะโพกเสื่อม (hip dysplasia) เป็นโรคความเสื่อมของข้อที่มักพบได้มากในน้องหมาพันธุ์ใหญ่ เช่น โกลเด้นรีทรีฟเวอร์ เยอรมันเชพเพิร์ด ลาบราดอร์ และอคิตะ

สาเหตุของโรคข้อสะโพกเสื่อม โดยมากมักเหนี่ยวนำจากพันธุกรรม ที่ทำให้โครงสร้างของข้อสะโพกผิดปกติไป ข้อสะโพกตื้นกว่าปกติ ทำให้พบอาการได้แต่กำเนิด ร่วมกับปัจจัยการเลี้ยงดูและสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อพัฒนาความรุนแรงของโรค ยกตัวอย่างเช่น

• ปัจจัยทางโภชนาการ ให้อาหารหรือขนมมากเกินไปจนทำให้น้ำหนักเกิน เป็นโรคอ้วน
• การเลี้ยงบนพื้นลื่น จึงมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย อาจทำให้ข้อสะโพกหลุดและแสดงอาการรุนแรงขึ้นค่ะ

อาการของสุนัขที่เป็นโรคข้อสะโพกเสื่อม จะมีอาการปวดบริเวณข้อสะโพก ทำให้ลุกนั่งลำบาก ไม่อยากยืนหรือเดินนานๆ หรือยืนย่อขา เดินกะเผลก

และเมื่อไม่ได้ใช้ขาหลังนาน ๆ เข้า ก็จะทำให้กล้ามเนื้อลีบตามมา หรือบางตัวหากมีอาการรุนแรงมาก สุนัขอาจมีอาการสองขาหลังอ่อนแรง หรือไม่สามารถลุกเดินได้เลยก็มีค่ะ

การรักษาข้อสะโพกเสื่อมในสุนัข
            หลังจากที่ได้รับการวินิจฉัยอย่างแน่ชัดด้วยการคลำตรวจกระดูก และ Xray แล้ว การรักษาโรคข้อสะโพกเสื่อมมักจะต้องอาศัยการจัดการแบบองค์รวม คือ ใช้การรักษาหลายๆวิธีร่วมกัน เพื่อเสริมการรักษาให้ได้ผลดีที่สุด ประกอบด้วย

1.  "ควบคุมน้ำหนัก" เป็นปัจจัยสำคัญมากๆ ของสุนัขที่ป่วยเป็นโรคนี้ เพราะหากน้ำหนักมาก ตัวข้อกระดูกก็จะยิ่งต้องรับน้ำหนักตัวเยอะ ยิ่งทำให้เกิดอาการปวดค่ะ

2. "การรักษาทางยา" โดยการใช้ยาแก้ปวด  ลดอักเสบ โดยมักจะใช้ในการช่วยบรรเทาอาการในระยะแรก หรือ เมื่อสุนัขมีอาการปวดมาก ร่วมกับการใช้สารเสริมอาหารพวกกลูโคซาไมด์และคอนดรอยติน ที่เป็นส่วนหนึ่งของน้ำไขข้อและช่วยในการเสริมสร้างกระดูกอ่อน ซึ่งเจ้าสารเสริมสองตัวนี้ สามารถให้กินได้โดยไม่มีผลข้างเคียงค่ะ

3. "การผ่าตัด" เช่น การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพก การตัดหัวกระดูก โดยมักจะใช้ในรายที่มีการเจ็บและอักเสบของข้อสะโพกอย่างรุนแรง ซึ่งต้องอาศัยการให้ยาลดปวดและการกายภาพบำบัดร่วมด้วย ทั้งก่อนและหลังการผ่าตัด

4. "กายภาพบำบัดสุนัข"  การทำกายภาพบำบัดน้องหมา เป็นวิธีที่มีความปลอดภัยสูงและได้ผลดีในการรักษาโรคข้อสะโพกเสื่อม สุนัขทุกตัวสามารถเข้ารับการรักษาได้ โดยการบำบัดด้วยเลเซอร์ อัลตราซาวด์ หรือกระตุ้นไฟฟ้า จะมีจุดประสงค์เพื่อลดความเจ็บปวด และฟื้นฟูเนื้อเยื่อบริเวณรอบข้อ และลดปริมาณการกินยาลดปวดลง หรือ การทำธาราบำบัด อย่างการเดินสายพานใต้น้ำ และการให้สุนัขว่ายน้ำออกกำลังกาย ก็มีส่วนสำคัญในการเพิ่มกล้ามเนื้อขาหลัง ลดการยึดเกร็งของข้อ และทำให้สุนัขกลับมาเดินใกล้เคียงปกติที่สุดและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นค่ะ

การดูแลสุนัขป่วยโรคข้อสะโพกเสื่อมนั้น การจัดการเป็นสิ่งสำคัญมากๆ ควรควบคุมน้ำหนัก ระมัดระวังไม่ให้อยู่บนพื้นลื่น ไถขนเท้า และ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และหากสุนัขได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคข้อสะโพกเสื่อมแต่กำเนิดแล้ว ไม่ควรให้เป็นพ่อแม่พันธุ์ เนื่องจากจะส่งต่อความผิดปกตินี้ ไปสู่รุ่นลูกและรุ่นหลานได้ค่ะ

ลองอ่านเคสกายภาพบำบัดของน้องหมาที่เป็นโรคข้อเสื่อมเหมือนกันได้นะคะ 

หรืออ่าน การทำกายภาพบำบัดสุนัข ก่อนและหลังการผ่าตัดกระดูกสันหลัง ได้เช่นกันค่ะ

 

.........................................................................................................

บทความโดย สพ.ญ. พรปวีณ์ ธนรัตน์สุทธิกุล


 

เครดิตภาพ : Willowveterinaryclinic