7 สิ่งน่ารู้ หลังอาน ก่อนคิดนำมาเลี้ยง

ไทยหลังอาน เป็นสุนัขพันธุ์พื้นเมืองเก่าแก่ของประเทศไทย มีขนาดกลาง ขนสั้น หูตั้งเป็นรูปสามเหลี่ยม  ลักษณะเด่นจริงๆ คือมีอาน

ซึ่งเกิดจากขนขึ้นในแนวย้อนกับแนวขนปกติอยู่บนหลัง ถิ่นกำเนิดของสุนัขพันธุ์ไทยหลังอานอยู่ใน แถบจังหวัดจันทบุรีและตราด 

1.ต้นกำเนิดสายพันธุ์

มีการวิเคราะห์และศึกษาจากผู้รู้คิดว่าสุนัขไทยหลังอานน่าจะมาจากสุนัขในกลุ่ม หมาป่า และ Jackal

หลายคนอาจจะงงว่า Jackal คืออะไร มันคือสุนัขลูกครึ่งที่เกิดจากการผสมพันธุ์ข้ามสายพันธุ์เช่นกัน

สุนัขไทยหลังอานเป็นสุนัขพันธุ์พื้นเมืองที่อยู่ในย่านเอเชียตะวันออกในเขตร้อน

2.สายพันธุ์ใกล้เคียง

สุนัขพื้นเมืองแถบนี้จะดูมีลักษณะคล้าย ๆ กัน เช่น สุนัขในประเทศลาว เวียดนาม กัมพูชา พม่า มาเลเซีย บางแถบของประเทศจีน  มีกรามใหญ่ที่แข็งแรง มีหูทั้งสองข้างตั้งชัน มีเส้นหลังตรง มีหางตั้งยกขึ้นเหมือนดาบหรือเคียว เหมือนสุน้ขไทยหลังอาน

แต่สุนัขไทยหลังอานจะมีลักษณะพิเศษเฉพาะคือมีขนบริเวณหลังขึ้นในแนวย้อนกลับ ที่สุนัขพันธุ์อื่น ๆ  ไม่มี 

3.อาจดำรงมากว่า 2000 ปี

อาจารย์ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ได้พบว่ามีภาพเขียนผนังถ้ำในยุคหินใหม่อายุราว 2000 ปี ที่จังหวัดนครราชสีมาและอุทัยธานี เป็นรูปสุนัขหูตั้งหางดาบ สีพื้นยืนคู่กับพรานธนูและลายเสือ แต่ภาพไม่มีรายละเอียดพอให้เห็นได้ว่ามีอานหรือไม่ นอกจากนี้ผู้วิจัยยังไม่พบวามีการบันทึกเรื่องราวของสุนัขไทยหลังอานก่อนรัชสมัยรัชกาลที่ 9 เพราะสมุดข่อยยุคต้นรัตนโกสินทร์ที่กล่าวถึงสุนัขมงคลก็ไม่ได้กล่าวถึงสุนัขหลังอานหรือสุนัขที่มีขนย้อนกลับบนแผ่นหลังแต่ประการใด

4.ข้อความเก่าแก่ หลังอาน

สมุดข่อยโบราณซึ่งถูกอ้างว่ามีอายุ 300 กว่าปีมาซึ่งมีใจความว่า "สุนัขตัวมันใหญ่ มันสูงเกินสองศอก มีสีต่าง ๆ ไม่ซ้ำกัน มันมีขนที่หลังกลับ มันร้าย มันภักดีต่อผู้เลี้ยงมัน มันหากิน ขุดรูหาสัตว์เล็ก ๆ มันชอบตามผู้เลี้ยงไปป่าหากิน มันได้สัตว์ มันจะนำมาให้เจ้าของ ถึงต้นยางมีน้ามัน มันมีกำลังกล้าหาญไม่กลัวใคร ธาตุสีทั้งหลาย รัชตะชาด มันมีโคนหาง มันมีหางเป็นดาบชาวป่า ถ้าผู้ใดมีไว้ในครอบครองจะได้รับความภักดีจากมัน"นั้น

5.เคยเป็นยามเฝ้าเกวียน

ถิ่นกำเนิดของสุนัขพันธุ์ไทยหลังอานอยู่ในภาคตะวันออก แถบจังหวัดจันทบุรีและตราด คนพื้นเมืองใช้สุนัขพันธุ์นี้ล่าสัตว์และติดตามเกวียนเพื่อคอยระวังภัย ระบบการคมนาคมที่ยังไม่ดีในสมัยก่อนทำให้ไทยหลังอานสามารถคงลักษณะดั้งเดิมอยู่ได้นาน

6.สีมาตรฐาน

มาตรฐานสายพันธุ์และสีของไทยหลังอาน ปัจจุบันได้รับการยอมรับในวงการประกวดสุนัขอยู่ 4 สี คือ

• สีน้ำตาลแดง หรือ สีแดง
• สีดำปลอด
• สีสวาด
• สีกลีบบัว

นอกจากนี้ยังมีสีหรือลวดลายอื่น ๆ ด้วย แต่ยังไม่ได้รับการยอมรับในวงการประกวดสุนัข เช่น ลายเสือ เป็นต้น

7.ที่มาของอาน

ผู้วิจัยยังได้สรุปว่าการมีอานนั้นมียีนควบคุมแบบข่มข้ามคู่ (epistasis) เนื่องจากสุนัขที่ไม่มีอานมาในสายเลือดเลย 2 ตัว เมื่อผสมพันธุ์กันแล้วอาจได้ลูกที่มีอานได้ ขณะที่ขนาดของอานขึ้นกับจำนวนยีนสะสม (additive genes) ซึ่งหมายความว่าสุนัขที่มีอานขนาดใหญ่ มียีนควบคุมการเกิดอานอยู่มากกว่าสุนัขที่มีอานเข็มหรืออานธนู นอกจากนี้รูปร่างของอานยังมียีนปรับแต่ง (modifying genes) ที่ส่งผลให้อานมีลักษณะสมมาตรหรือไม่อีกด้วย ยิ่งไปกว่านั้นจำนวนขวัญรอบอานก็อยู่ภายใต้การควบคุมของยีนสะสมเช่นกัน

สุนัขไทยหลังอานถูกจัดให้เป็น"สุนัขประจำชาติไทย" โดยเป็นสุนัขที่สามารถช่วยปกป้องเตือนภัย ดูแลทรัพย์สิน และช่วยยังชีพในการออกป่าล่าสัตว์ ของคนไทยมาแต่โบราณกาล เราจะสามารถพิสูจน์ได้ว่า สุนัขไทยหลังอานเคยอยู่คู่กับคนไทยเรามานานมากแล้ว โดย ถ้าเราไปตามที่ชุมชนดั้งเดิมที่ยังมีการรักษาวัฒนธรรมไทยมาแต่ปู่ย่า ตายาย หรือ ตามพื้นที่นอกปริมณฑล เมื่อชาวบ้านเห็นสุนัขไทยหลังอาน พวกเขาจะเรียกชื่อกันอีกชื่อหนึ่งว่า "หมาพราน"