หมาเป็นสัตว์ที่มีผู้นิยมเลี้ยงติดอันดับต้นๆ เพราะคนรักหมาหลายท่านไม่ได้มองว่ามันเป็นแค่สัตว์ แต่ยกฐานะพวกมันเข้าเป็นหนึ่งในสมาชิกของครอบครัว อาจเป็นลูกบ๊อกหรือน้องโฮ่ง ก็ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมต่างกันไป เมื่อเริ่มเลี้ยงกันมาตั้งแต่หย่านมอายุ 2 เดือน พอเริ่มแก่ ก็มีรุ่นน้อง รุ่นลูกหลานตามมา สรรพนามก็เปลี่ยนไปเป็นพี่ ลุง ป้า ปู่

หมาสูงอายุ หรือ หมาแก่ อาจเทียบเคียงกับวัยของคนได้อย่างคร่าวๆ โดยการคูณ 7 แต่ความจริงแล้วหมาต่างพันธุ์ต่างขนาด จะโตและแก่ต่างกันไปด้วย อย่าง หมาพันธุ์เล็กอย่าง ชิสุ เทอร์เรีย จะเป็นหนุ่มสาวเต็มที่ในวัย 8 – 10 เดือน จะเริ่มแก่เมื่ออายุย่างเข้า 8 ปี และ อาจอายุยืนถึง 14 -15 ปี หมาขนาดกลางอย่าง ลาบราดอร์ จะโตเต็มที่อายุประมาณปีครึ่ง เริ่มแก่เมื่ออายุ 6 – 7 ปี และอายุยืนถึงประมาณ 12 ปี หมาขนาดใหญ่ เช่น เซนต์เบอนาร์ดเกรทเดน จะโตเต็มที่ในวัย 2 ปี พออายุ 5 – 6 ปี ก็จะเริ่มแก่ และอายุยืนได้ถึง 10 ปี

ทั้งนี้ยังต้องขึ้นอยู่กับการดูแลและสุขภาพของหมาแต่ละตัวด้วย ถ้าจะสังเกตความแก่ของหมาทางกายภาพ อาจดูได้จากขนหงอกบริเวณรอบปากและใบหน้า หมาที่มีขนสีขาวจึงได้เปรียบเพราะจะดูหนุ่มสาวตลอดกาล นอกจากนี้พวกหมาสูงอายุมักเคลื่อนไหวช้า ความคล่องตัวน้อยลง นอนมากขึ้น ตาฝ้าฟาง อาจมีโรคต่างๆ เกี่ยวกับนัยน์ตา ไต เช่น นิ่ว และหัวใจโต 

ถ้าอยากให้หมาของเราอายุยืน ควรช่วยด้วยการดูแลดังนี้

การกิน

1.ให้อาหารโปรตีนสูงในปริมาณไม่มาก ไขมันน้อย และไฟเบอร์สูง ซึ่งอาจหาซื้ออาหารหมาแก่ได้ตามร้านสัตว์เลี้ยงทั่วไป (ถ้าให้โปรตีนมากไป ไตต้องทำงานหนัก ไขมันสูง ทำให้ใช้ไม่หมดและอ้วน ไฟเบอร์สูง ช่วยย่อยและขับถ่าย ทั้งนี้หมาบางตัวยังทำงานอยู่แม้จะอายุ 13 ปี เช่น หมาต้อนปศุสัตว์ในออสเตรเลีย เจ้าของจึงต้องให้โปรตีนจำนวนมากแก่มันเป็นกรณีพิเศษ)

2.เพิ่มมื้ออาหารต่อวันมากขึ้น แต่ลดปริมาณลง เช่น จากเคยให้อาหารวันละ 1 ชาม ก็แบ่งเป็น 2 มื้อ มื้อเช้าและมื้อเย็น ครั้งละ ½ ชาม

3.ควรมีน้ำสะอาดไว้ให้กินตลอดเวลา

การอยู่

1.ข้อต่อของหมาแก่มักเสื่อมลง ควรลดแรงเสียดทานด้วยการรองที่นอนของหมาด้วยผ้านุ่มๆ

2.พาไปขับถ่ายบ่อยขึ้น หรือจัดหามุมปลดทุกข์ใกล้ๆตัว เพราะมันอาจอั้นไม่ค่อยเก่ง

3.บริเวณที่มันอยู่ควรมีอากาศถ่ายเท ไม่ร้อน แต่ไม่ควรให้ลมพัดโกรกจนเกินไป ควรกรุมุ้งลวดกันยุง และจัดวางชามน้ำดื่มให้ด้วย

การดูแล

1.ควรให้หมาออกกำลังกายสม่ำเสมอ โดยให้เหมาะสมกับกำลังของมันด้วยไม่ควรหักโหมเกินไป การจูงเดินและว่ายน้ำ เป็นกิจกรรมน่าสนใจที่ไม่รบกวนข้อต่อของหมาแก่

2.หมั่นแปรงหรือทำความสะอาดฟันหมา และควรพาไปให้สัตวแพทย์ขูดหินปูนบ้าง เพราะเป็นต้นเหตุทำให้เกิดโรคเหงือกอักเสบ ที่สำคัญหมาแก่มักกินอาหารแข็งๆไม่ค่อยไหวแล้ว

3.ช่วยแปรงขนให้มันบ่อยๆ เพราะมันทำความสะอาดขนเองไม่สะดวกแล้ว

4.พาหมาแก่ไปตรวจสุขภาพอย่างน้อยทุก 6 เดือน และพาไปฉีดวัคซีนหรือยาตามโปรแกรมปกติ เช่น วัคซีนกันโรคพิษสุนัขบ้า ยาฉีดป้องกันโรคพยาธิหัวใจ

เรื่อง : ไม้น้ำ

ข้อมูล : คุณพันธุ์นุชิต โปษยานนท์