อาการ “ข้อเสื่อม” หรือ “ข้ออักเสบ” นั้น เป็นโรคที่สามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการถ่ายทอดจากพันธุกรรม, อายุที่มากขึ้น, น้ำหนักตัวของน้องหมาที่มากเกินไป เป็นต้น ซึ่งมักสังเกตได้จากอาการต่างๆ ได้แก่

1) น้องหมาเริ่มทรงตัวได้ไม่ดีและยืนขาสั่น

2) น้องหมาร้องเจ็บเวลาลุกขึ้นนั่ง หรือนอนบนพื้นได้ลำบาก

3) น้องหมาเริ่มเดินขาหลังปัดไปปัดมา เดินขึ้นลงบันไดไม่สะดวก

4) น้องหมามีกล้ามเนื้อฝ่อลีบ เนื่องจากใช้ขาหลังได้น้อยลง

หากน้องหมาเกิดอาการต่างๆ เหล่านี้ แนะนำให้พาน้องไปหาคุณหมอเพื่อทำการตรวจรักษา และวางแผนในการดูแลต่อไป เนื่องจากโรคข้อกระดูเสื่อมนั้นไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ การเตรียมตัวรับมือเมื่อน้องหมาเกิดโรคนี้ขึ้นจึงเป็นสิ่งจำเป็นไม่น้อย เพื่อชะลอไม่ให้อาการรุนแรงมากไปกว่าเดิมนั่นเอง ซึ่งมีแนวทางในการรับมือดังนี้ค่ะ

1. การรับยาเพื่อบรรเทาอาการ โดยเป็นยาแก้อักเสบและลดปวด ในกลุ่ม NSAID (Non – Steroidal Anti-Inflammatory Drugs) เช่น carprofen, etodolac, meloxicam เป็นต้น โดยป้อนวันละ 1 – 2 ครั้ง และควรให้ร่วมกับยาลดการหลั่งกรด และยาเคลือบกระเพาะอาหาร เนื่องจากยาในกลุ่มนี้มักมีผลข้างเคียงทำให้เกิดแผลที่กระเพาะและระบบทางเดินอาหาร เมื่อกินเป็นเวลานานติดต่อกัน หากน้องหมามีปัญหาเป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ตับ ไต และหัวใจร่วมด้วย ควรแจ้งให้คุณหมอทราบด้วยนะคะ

2. ให้น้องหมาทานอาหารที่เหมาะสม เมื่อน้องหมามีอายุเพิ่มมากขึ้น การสร้างสารไกลโคซามิโนไกลแคนที่บริเวณข้อกระดูกจะเริ่มลดลง ทำให้ข้อกระดูกไม่ยืดหยุ่นเหมือนตอนเด็กๆ เมื่อมีการเคลื่อนไหว ข้อต่อที่เคยยืดหยุ่นมีน้ำหล่อเลี้ยงจึงเกิดการเสียดสีกันมากขึ้น ส่งผลให้เกิดอาการอักเสบในที่สุด ซึ่งกลูโคซามีน (Glucosamine) จะเข้ามาทำให้การสร้างไกลโคซามิโนไกลแคน มีปริมาณที่เพิ่มมากขึ้น ทั้งยังมีฤทธิ์ช่วยต้านการอักเสบ ทำให้น้องหมามีอาการเจ็บปวดน้อยลง ช่วยฟื้นฟูสุขภาพข้อต่อของน้องหมาได้อย่างเป็นธรรมชาติ ทำให้เคลื่อนไหวได้คล่องตัวมากยิ่งขึ้นอีกด้วย

นอกจากกลูโคซามีนแล้ว สารอาหารสำคัญอื่นๆ อย่างโอเมก้า-3, EPA และ DHA ที่อยู่ในน้ำมันปลา ก็มีส่วนช่วยลดการอักเสบภายในไขข้อได้อีกด้วย ดังนั้นหากคุณพ่อคุณแม่เลือกซื้ออาหารที่มีสารอาหารเหล่านี้เป็นส่วนประกอบอยู่ ก็จะช่วยให้น้องหมามีสุขภาพข้อกระดูที่ดีขึ้นในระยะยาวได้ค่ะ

3. ออกกำลังกายเพื่อควบคุมน้ำหนัก น้ำหนักตัวที่มากเกินไป จะส่งผลทำให้ข้อกระดูกของน้องหมารับภาระในการแบกน้ำหนักตัวมากขึ้น และจะยิ่งทำให้อาการข้ออักเสบแย่ลงไปอีก โดยควรให้น้องออกกำลังกายเบาๆ ในระยะเวลาสั้นๆ แต่สม่ำเสมอ จะช่วยให้ร่างกายสามารถรักษาการเคลื่อนไหวของข้อต่อ และคงมวลกล้ามเนื้อไว้ได้ การพาน้องหมาเดินเล่น ถือเป็นวิธีที่ดีที่สุด นอกจากการออกกำลังกายเพื่อลดน้ำหนักแล้ว การคุมปริมาณอาหารในแต่ละวันก็สำคัญไม่แพ้กัน ควรให้น้องทานอาหารที่มีพลังงานต่ำ อุดมไปด้วยโปรตีนเพื่อสร้างกล้ามเนื้อ และให้เพียงวันละ 2 มื้อก็เพียงพอแล้ว

4. ทำกายภาพบำบัด เพื่อคงสภาพกล้ามเนื้อ กระดูกและข้อต่อ ให้ยังคงมีความแข็งแรง และสามารถใช้งานได้ตามปกติ ทั้งยังช่วยลดอาการอักเสบและความเจ็บปวดได้เป็นอย่างดี ซึ่งมีหลากหลายวิธีให้เลือกใช้ และสามารถทำได้ง่ายๆ ที่บ้าน เช่น การประคบเย็นเพื่อลดอาการอักเสบ เหมาะสำหรับน้องหมาที่มีอาการอักเสบใหม่ๆ ไม่เกิน 48 ชั่วโมง, การประคบร้อน เพื่อลดอาการปวดและอาการอักเสบ ทำให้เส้นเลือดขยาย ลดความหนืดของน้ำไขข้อ และทำให้ข้อต่อสามารถเคลื่อนไหวได้ดียิ่งขึ้น เป็นต้น (สำหรับวิธีอื่นๆ สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://goo.gl/xLFMiW) นอกจากนี้ยังมีวิธีนวดกระตุ้นไฟฟ้า นวดด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง ซึ่งต้องให้คุณหมอเป็นผู้ทำให้ค่ะ

5. การผ่าตัดรักษา สำหรับน้องหมาที่มีอาการรุนแรงมากๆ หรือเป็นเรื้อรังมานาน คุณหมออาจพิจารณาให้ผ่าตัดเพื่อรักษา โดยอาจใช้วิธีผ่าตัดเชื่อมข้อ (Arthrodesis), การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเทียม (Replacement arthroplasty), การปลูกถ่ายเซลล์กระดูกอ่อนจากการเพาะเลี้ยงเซลล์กระดูกอ่อน (Autogenous osteochondral transplanting), การรักษาด้วย stem cell เป็นต้น โดยแต่ละวิธีที่คุณหมอเลือกใช้ ก็ขึ้นอยู่กับการเปลี่ยนแปลงของร่างกายน้องหมาเมื่อเกิดโรค, ระดับความรุนแรง และสภาพของน้องหมา ถือเป็นวิธีที่มีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูงค่ะ

โรคข้อเสื่อมเป็นโรคที่ใช้เวลาในการเกิด ถือเป็นภัยเงียบที่เมื่อรู้ตัวอีกทีก็สายไปเสียแล้ว ดังนั้นเพื่อป้องกันไม่ให้น้องหมาเป็นโรคนี้ การควบคุมน้ำหนักให้สมส่วน และการให้น้องทานอาหารที่เหมาะสม จะช่วยให้น้องหมามีสุขภาพข้อต่อที่แข็งแรง และห่างไกลจากโรคข้อเสื่อมได้ในที่สุดค่ะ มาเริ่มต้นดูแลน้องหมาตั้งแต่วันนี้กันดีกว่านะคะ

ด้วยความปรารถนาดีต่อเพื่อนตัวน้อย

Intervetta Thailand